Հուզական այրումը միանգամից չի առաջանում, այն ունենում է իր տևական թաքնված շրջանը: Սկզբնական փուլում անձը զգում է, որ պարտականությունների հանդեպ իր ոգևորվածությունը մարում է: Նա ցանկանում է դրանք ժամանակի մեջ իրականացնել, սակայն հակառակ պատկերն է ստացվում: Այս ամենն ուղեկցվում է ուշադրության կենտրոնացման անկարողունակությամբ այն երևույթի հանդեպ, որն արդեն անհետաքրքիր է դարձել:

Հուզական այրման դրսևորումները, պայմանականորեն, կարելի է բաժանել երեք խմբի.

1. Ֆիզիկական արտահայտում՝

• Գերհոգնածություն
• Մկանային թուլություն և հյուծվածություն
• Հաճախակի գլխացավ
• Դիմադրողականության թուլացում
• Անքնություն
• Բարձր քրտնարտադրություն
• Գլխապտույտ և տեսողության վատացում
• Դող մկաններում և հոդերում

Համախտանիշը հաճախ ուղեկցվում է ախորժակի խախտմամբ կամ հակառակը՝ դրա ակտիվ դրսևորմամբ, ինչը հանգեցնում է քաշի կտրուկ ավելացման:

2. Սոցիալ-վարքային դրսևորումներ՝

• Մեկուսացման ցանկություն, մարդկանց հետ շփման նվազում
• Պարտականություններից և պատասխանատվությունից խուսափում
• Սեփական անհաջողություններում շրջապատի մեղադրում
• Կատաղության և նախանձի առաջացում
• Կյանքի հանդեպ դժգոհություն, որ ստիպված են աշխատել շուրջօրյա
• Վատ կանխատեսումներ կատարելու սովորություն

3. Հոգեհուզական դրսևորումներ՝

• Անտարբերություն շրջապատի իրադարձությունների նկատմամբ
• Սեփական ուժերի հանդեպ թերահավատություն
• Անձնական իդեալների ոչնչացում
• Մասնագիտական մոտիվացիայի կորուստ
• Հարազատ մարդկանց նկատմամբ բռնկուն վարքի դրսևորում
• Մշտական վատ տրամադրություն

Հուզական այրման համախտանիշն իր բնութագրությամբ նման է դեպրեսիային: Անձը խորը ապրումներ է ունենում թվացյալ մենակության զգացողության և դատապարտվածության պատճառով: Նման իրավիճակում կենտրոնանալն ու ինչ-որ բան նախաձեռնելն անհնարին է: Սակայն, այս ամենի հետ մեկտեղ, հուզական այրումը հաղթահարելն առավել հնարավոր է, քան դեպրեսիան:

Ինչպե՞ս հաղթահարել հուզական այրումը

Հուզական այրման համախտանիշը որոշակի ֆիզիկական և հոգեբանական համակարգերի դրսևորում է, որին հազվադեպ են կարևորություն տալիս՝ մտածելով, որ որոշ ժամանակ անց այն կկարգավորվի: Սակայն դա սխալ է: Եթե անձի մոտ ախտորոշվել է հուզական այրում, ապա, առաջին հերթին, անհրաժեշտ է աշխատանքի միջանկյալ հատվածներում սեփական անձին հանգստանալու հնարավորություն տալ:

Պարտադիր չէ ոչինչ չանել: Այդ հանգիստը պետք է դրական հույզեր և բավարարվածության զգացողություն հաղորդի մարդուն: Օրինակ, եթե կինը տան գործերի չափից շատ լինելու պատճառով գերհոգնում է, ապա գործը կարող է ընդմիջել իր անձին ոգեշնչող ինչ-որ այլ գործողությամբ, ֆիլմ նայելով, սիրելի սուրճը ըմպելով կամ մի փոքր գրքի հատված ընթերցելով:

Ցանկալի է նաև սեփական հույզերի մասին խոսել, արտահայտվել ընկերոջ կամ հոգեբանի հետ զրուցելիս, ինչը հնարավորություն կտա սեփական խնդիրը կողքից դիտել և հասկանալ դրա առաջացման պատճառները: Խրախուսվում է նաև սեփական հուզական այրման մոտավոր պատճառները գրի առնելը՝ դիմացը թողնելով դատարկ տարածք խնդրի լուծման համար: Նման մանրամասն ուսումնասիրումը և խնդրի լուծման քննարկումը հնարավորություն է տալիս վերադասավորել հնարավորությունները, աջակիցներ գտնել և կանխել ապագա սայթաքումները:

Ինչպես արդեն նշեցինք՝ հուզական այրումն արտահայտվում է հիմնականում ֆիզիկական և հոգեբանական համակարգերում՝ հանգեցնելով վերջիններիս հյուծվածության: Հետևաբար, նման հիվանդության կանխարգելումն ուղեկցվում է հստակ գործողություններով, որոնք նպաստում են առողջության ամրացմանը:

Հուզական այրման ֆիզիկական կանխարգելում

• Վիտամիններով հարուստ դիետիկ սննդի օգտագործում
• Ֆիզիկական վարժություններ կամ առավոտյան զբոսանք
• Ութժամյա լիարժեք պարտադիր քուն
• Օրվա ռեժիմի ստեղծում և պահպանում

Հուզական այրման հոգեբանական կանխարգելում

• Շաբաթվա մեջ պարտադիր ունենալ մեկ հանգստյան օր
• Վերլուծության միջոցով՝ զրույց կամ հոգեբանական խորհրդատվություն, ազատվել, մաքրել գիտակցությունը բացասական մտքերից
• Հնարավորությունների վերադասավորում՝ կարևոր գործերի առանձնացում և այլ աշխատանքների իրականացում՝ըստ ժամանակային հնարավորության
• Ինքնակարգավորման գործընթացների իրականացում՝ աուտոթրեյնինգ և մեդիտացիա

Ըստ հոգեբանների, համախտանիշի դեմ պայքարն այն ավելի իրական է դարձնում: Այդ պատճառով, երբ անձը գիտի, թե ինչ է ինքն իրականում ուզում, այլ ոչ թե փորձում է համապատասխանել շրջապատի կարծիքին, նա դառնում է անձեռնմխելի հուզական այրման դրսևորման համար:

Աղբյուրը՝ 168.am